Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW: Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo trong kỷ nguyên số
Ngày 22 tháng 8 năm 2025, Bộ Chính trị đã ký ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về định hướng đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2035, tầm nhìn 2045. Đây là văn kiện mang tính chiến lược, xác định rõ giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò trung tâm trong tiến trình phát triển đất nước. Nghị quyết nhấn mạnh, trong giai đoạn mới, Việt Nam cần dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực xuyên suốt, đồng thời coi phát triển nhân lực và nhân tài thông qua giáo dục - đào tạo là yếu tố quyết định để đảm bảo sự phát triển nhanh và bền vững.
Trong nội dung cụ thể, Nghị quyết cũng đề cập đến hai định hướng quan trọng có ý nghĩa sâu rộng đối với tương lai giáo dục và đào tạo: một là thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục và đào tạo; hai là hiện đại hóa, nâng tầm giáo dục đại học, tạo đột phá trong phát triển nhân lực trình độ cao và nhân tài, đồng thời dẫn dắt nghiên cứu, đổi mới sáng tạo.
Chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục và đào tạo
Nghị quyết 71 yêu cầu xây dựng chiến lược dữ liệu giáo dục quốc gia, phát triển hạ tầng công nghệ và các nền tảng giáo dục thông minh, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy học, quản trị và nghiên cứu. Việc này nhằm hiện đại hóa phương pháp dạy – học, cá nhân hóa quá trình học tập, nâng cao năng lực số cho người học và gắn đào tạo với nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động trong kỷ nguyên số. Cụ thể trong Nghị quyết 71 có đề cập:
- Xây dựng chiến lược dữ liệu phục vụ cho chuyển đổi số và phát triển nền tảng giáo dục quốc gia ứng dụng trí tuệ nhân tạo có kiểm soát; bố trí đủ nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ để đẩy nhanh chuyển đổi số, phổ cập và ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong quản lý, tổ chức hoạt động giáo dục, đào tạo ở tất cả các cấp học trên phạm vi cả nước;
- Xây dựng các nền tảng giáo dục thông minh, sách giáo khoa, giáo trình thông minh; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra, đánh giá; thúc đẩy ứng dụng các mô hình giáo dục số, giáo dục trí tuệ nhân tạo, quản trị giáo dục thông minh, trường học số, lớp học thông minh;
- Phát triển hệ thống thông tin giáo dục và nhân lực quốc gia, kết nối liên thông với hệ thống thông tin thị trường lao động, việc làm và tích hợp thông tin khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo của các cơ sở giáo dục;
- Nâng cao chuẩn năng lực số và trí tuệ nhân tạo cho người học và đội ngũ nhà giáo ở tất cả các cấp học, đưa vào chương trình giáo dục gắn với thúc đẩy các hoạt động sáng tạo, trải nghiệm. Có chính sách khuyến khích, huy động các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đại học tham gia bồi dưỡng, đào tạo giáo viên, người học về năng lực số, trí tuệ nhân tạo.
Hiện đại hóa, nâng tầm giáo dục đại học, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao và nhân tài, dẫn dắt nghiên cứu, đổi mới sáng tạo
Bên cạnh chuyển đổi số, Nghị quyết 71 đề ra nhiệm vụ hiện đại hóa toàn diện giáo dục đại học với trọng tâm xây dựng chiến lược phát triển, tái cấu trúc hệ thống tinh gọn, hình thành các trung tâm đào tạo – nghiên cứu xuất sắc, đầu tư hạ tầng, phát triển đội ngũ giảng viên, mở rộng chương trình quốc tế, gắn đào tạo với nghiên cứu – khởi nghiệp, đồng thời đổi mới cơ chế phát hiện, đãi ngộ nhân tài và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong trường đại học. Nghị quyết 71 nêu:
- Khẩn trương xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục đại học. Triển khai sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học; sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian, bảo đảm quản trị tinh gọn, thống nhất, hiệu quả; nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với các cơ sở giáo dục đại học; tăng cường quản lý nhà nước đối với các cơ sở giáo dục đại học, nghiên cứu chuyển một số trường đại học về địa phương quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng tốt hơn yêu cầu đào tạo nhân lực của địa phương;
- Đầu tư hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, mở rộng không gian phát triển cho các cơ sở giáo dục đại học hoạt động hiệu quả. Tập trung đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, xây dựng trung tâm đào tạo, nghiên cứu xuất sắc tại các cơ sở giáo dục đại học trọng điểm, cơ sở đào tạo giáo viên. Đầu tư mạnh và có các cơ chế đặc thù, vượt trội để phát triển 3 đến 5 đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, đào tạo nhân tài quốc gia. Ưu tiên bố trí kinh phí nghiên cứu khoa học, nhất là nghiên cứu cơ bản gắn với đào tạo sau đại học tại các cơ sở giáo dục đại học;
- Khuyến khích quy hoạch, xây dựng các khu đô thị công nghệ cao - đại học; thúc đẩy mạnh mẽ phát triển các cơ sở giáo dục đại học theo mô hình đại học đổi mới sáng tạo, đại học công nghệ thế hệ mới, trở thành đầu tàu, nòng cốt trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của các vùng; hỗ trợ triển khai hiệu quả hợp tác Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp. Có cơ chế hỗ trợ hiệu quả đối với giảng viên và người học triển khai các dự án khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, thành lập công ty khởi nguồn, công ty khởi nghiệp;
- Mở rộng các chương trình, đề án đào tạo, phát triển đội ngũ giảng viên, tăng chế độ hỗ trợ cho giảng viên đi học nâng cao trình độ trong và ngoài nước. Xây dựng chương trình thu hút giảng viên xuất sắc từ nước ngoài với các ưu đãi vượt trội;
- Đổi mới mạnh mẽ chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế; tích hợp nội dung về phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, tinh thần doanh nhân và khởi nghiệp. Hỗ trợ mở rộng triển khai các chương trình đào tạo tài năng, đào tạo sau đại học gắn kết với nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo trong các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ, nhất là công nghệ chiến lược, công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0, các ngành phục vụ các dự án trọng điểm quốc gia. Gắn kết các hoạt động đào tạo với nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia;
- Xây dựng Đề án đổi mới tuyển sinh đại học theo hướng đánh giá đúng năng lực người học, bảo đảm kiểm soát thống nhất chuẩn đầu vào của các ngành đào tạo, cơ sở đào tạo và kiểm soát chặt chẽ chất lượng đầu ra. Tăng cường quản lý chất lượng gắn với chính sách hỗ trợ phù hợp đối với đào tạo tiến sĩ, đào tạo các ngành sư phạm, sức khỏe, pháp luật và các ngành trọng điểm; chỉ thực hiện đào tạo các ngành đặc thù ở các trường chuyên ngành; quy định chặt chẽ việc học tiến sĩ đối với cán bộ, công chức.
Kỳ vọng tạo bước đột phá cho tương lai giáo dục và đào tạo
Với những định hướng đột phá này, Nghị quyết số 71 được kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn phát triển mới cho giáo dục và đào tạo Việt Nam, nơi chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo không chỉ là công cụ, mà trở thành nền tảng đổi mới phương pháp dạy - học, quản lý và nghiên cứu. Đồng thời, việc hiện đại hóa và nâng tầm giáo dục đại học sẽ giúp hình thành đội ngũ nhân lực trình độ cao, đủ năng lực cạnh tranh quốc tế và dẫn dắt sáng tạo. Nghị quyết 71 vì vậy không chỉ là kim chỉ nam cho ngành giáo dục và đào tạo, mà còn là chìa khóa để đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển nhanh, bền vững, với tri thức, công nghệ và con người làm nền tảng cốt lõi.
Xem chi tiết Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo tại đây.
